Twoje prawa w sądzie

W trakcie rozpatrywania sprawy w sądzie może Cię reprezentować adwokat. Zwracając się do sądu o odszkodowanie z tytułu popełnionego przestępstwa, uzyskujesz prawo do bezpłatnej reprezentacji prawnej.

Masz prawo wglądu do akt sprawy i sporządzania kopii zawartych w niej dokumentów. Przy sporządzaniu kopii mają zastosowanie określone ograniczenia, np. niedozwolone jest robienie kopii materiałów związanych z nieletnimi.

Masz prawo do składania wniosków sędziemu rozpatrującemu sprawę: wniosku o wezwanie świadka lub biegłego, wniosku o dołączenie dodatkowych dowodów i in.

Masz prawo wnioskować o wyłączenie funkcjonariusza prowadzącego śledztwo, prokuratora, sędziego uczestniczącego w śledztwie, biegłego, tłumacza lub specjalisty, jeśli masz powody sądzić, że ich udział w sprawie może skutkować jej stronniczym rozstrzygnięciem. Wniosek powinien być złożony pisemnie, umotywowany i poparty podstawami prawnymi przewidzianymi w art. 58 kodeksu procesu karnego.

Masz prawo z własnej inicjatywy udostępniać dowody sądowi – przedmioty lub dokumenty istotne dla prawidłowego rozpatrzenia sprawy.

Może nią być każdy, kogo darzysz zaufaniem – przyjaciel(-ciółka), matka, ojciec lub pracownik centrum pomocy specjalistycznej. Ma prawo towarzyszyć Ci w trakcie rozprawy sądowej. Sędzia powinien zapoznać osobę towarzyszącą z zasadami udziału w rozprawie sądowej.

Jeśli nie rozumiesz języka litewskiego, powinno Ci być zapewnione ustne tłumaczenie na rozprawach sądowych, jak też pisemne tłumaczenie podstawowych dokumentów. 

Na końcowym etapie rozpatrywania sprawy w sądzie zostanie Ci zaproponowana możliwość końcowego, podsumowującego wystąpienia w sprawie – wygłoszenia mowy koncowej. 

Jeśli się nie zgadzasz z decyzją sądu, masz prawo zaskarżyć ją przed sądem wyższego szczebla.

Jeśli uczestniczenie w rozprawach sądowych może narazić Cię na przykre przeżycia psychiczne, istnieje możliwość przeprowadzenia ich w sposób zmniejszający to ryzyko, na przykład jako:

• Rozprawę przy drzwiach zamkniętych – w przypadku, gdy rozpatrywane są delikatne kwestie związane z życiem prywatnym, np. w przypadku przestępstw seksualnych, lub gdy w sprawie uczestniczą dzieci, w rozprawie mogą brać udział wyłącznie uczestnicy sprawy.
• Pośrednie zadawanie pytań – aby ograniczyć bezpośredni kontakt z oskarżonym i oszczędzić dodatkowego stresu, wszystkie pytania mogą być do Ciebie kierowane nie wprost, tylko przez sędziego lub Twojego przedstawiciela.
• Nieuczestniczenie w rozprawie sądowej – sąd może pozwolić Ci nie brać udziału w rozprawie sądowej. Wówczas korzysta się z Twoich zeznań złożonych w czasie przesłuchania.
• Składanie zeznań na odległość – aby uniknąć kontaktu z oskarżonym, możesz składać zeznania w osobnym pomieszczeniu. W takim przypadku Twoje przesłuchanie zostanie wytransmitowane na żywo dla innych uczestników rozprawy, a pytania będziesz otrzymywał(-a) za pośrednictwem sędziego.